Najnowsze informacje z powiatu nyskiego

Wystawa składa się z modułów ukazujących historię rolniczej ?Solidarności? w Polsce oraz modułu regionalnego, opowiadającego na trzech planszach rozwój rolniczej Solidarności na Dolnym Śląsku i Śląsku Opolskim. To kolejna odsłona w kontekście wystaw ?TU rodziła się ?Solidarność??, które od 40. rocznicy strajków lipcowo-sierpniowych 1980 przypominały o powstawaniu ?Solidarności? już w ok. 90 miejscowościach całej Polski.

***

Powstanie ?Solidarności? było jednym z najważniejszych wydarzeń końca XX w. na świecie. Od samego początku wspierali ją polscy rolnicy. Rejestrując NSZZ ?Solidarność?, komuniści nie zgodzili się na rejestrację podobnego związku rolników. Jego statut został złożony w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie już 24 września 1980 r.

29 grudnia 1980 r. w Ustrzykach Dolnych rozpoczął się chłopski protest, a 5 stycznia 1981 r. w Rzeszowie rozpoczęła się okupacja siedziby Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych. Na przełomie stycznia i lutego kilkanaście osób podjęło głodówkę w kościele św. Józefa w Świdnicy. Jednym z postulatów protestujących była rejestracja niezależnego związku zawodowego rolników. Co prawda 10 lutego komunistyczny Sąd Najwyższy odrzucił wniosek o rejestrację ?Solidarności? rolników, jednak wkrótce (18/20 lutego) protesty doprowadziły do podpisania tzw. porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. Były one ostatnim ? po Gdańsku, Szczecinie, Jastrzębiu-Zdroju, Dąbrowie Górniczej ? porozumieniem społecznym zawartym w latach 1980-81. W reakcji na stały sprzeciw reżimu w sprawie rejestracji związku zawodowego rolników w marcu w Poznaniu doszło do zjednoczenia istniejących już niezależnych organizacji chłopskich, które przyjęły wspólną nazwę NSZZ Rolników Indywidualnych ?Solidarność?. Działania rolników były systematycznie wspierane przez NSZZ ?Solidarność? oraz hierarchię kościelną. Prymas Stefan Wyszyński wielokrotnie spotykał się z liderami ?chłopskimi? oraz osobiście interweniował u komunistycznych władz, popierając dążenia ludności wiejskiej.

W walce przeciwko powstaniu rolniczego związku zawodowego komunistyczna władza doprowadziła do słynnego kryzysu bydgoskiego. Jako protest wobec brutalnych działań reżimu 27 marca 1981 r. miał miejsce największy strajk w Polsce. Uczestniczyło w nim ok. 11 mln osób, a więc nawet więcej niż wynosiła liczba członków ?Solidarności?. Dopiero ten zdecydowany protest wszystkich środowisk patriotycznych w całej Polsce wymusił rejestrację 12 maja 1981 r. Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych ?Solidarność?. Wielu specjalistów ocenia ten sukces także jako ostatnie społeczne dzieło prymasa Wyszyńskiego. Swojego oburzenia nie kryli natomiast komuniści moskiewscy. ?Kania obiecał, że się nie poddacie, że nie zarejestrujecie ?Solidarności wiejskiej?. [...] A jednak skapitulowano. W jakiej postawiliście nas sytuacji?? ? huczał członek sowieckiego Politbiura Michaił Susłow.

Polska ?Solidarność? była iskrą, która dała początek upadkowi sowieckiego imperium oraz uzależnionych państw komunistycznych na czterech kontynentach. Przebudowie uległ świat ukształtowany przez ?zimną wojnę? po 1945 r. Efektem było wyzwolenie się wielu państw spod zależności i okupacji Związku Sowieckiego od Litwy, Łotwy i Estonii po Gruzję. Dzięki przełomowi zapoczątkowanemu przez ?Solidarność? stało się także możliwe zjednoczenie Niemiec. Polska ?Solidarność? to triumf pokojowej siły ducha nad materialistycznym komunistycznym imperium zła.