Dziś w Regionalnym Centrum Gospodarki Odpadami Nysa w Domaszkowicach, które jest aktualnie w rozbudowie, przy zastosowaniu nowoczesnych technologii, odpady są poddawane procesom odzysku oraz przygotowywania do recyklingu i ponownego użycia....
Już w latach osiemdziesiątych pokazywano Japonię, gdzie odpady ponownie wykorzystywano do różnych celów np. do produkcji części z tworzyw sztucznych do samochodów. Dziś w Regionalnym Centrum Gospodarki Odpadami Nysa w Domaszkowicach - które jest aktualnie w rozbudowie - przy zastosowaniu nowoczesnych technologii, odpady są poddawane procesom odzysku oraz przygotowywania do recyklingu i ponownego użycia.
Naszą wizytę rozpoczynamy przy hali, w której zlokalizowana jest sortownia zmieszanych odpadów komunalnych, przy której wita nas Jan Przewirski, kierownik RCGO Nysa w Domaszkowicach, gminnej spółki EKOM. Stoimy przy dużej hali wybudowanej w 2010 roku.
- Przywiezione samochodami odpady zmieszane, po zważeniu i zaewidencjonowaniu w systemie komputerowym, zostają rozładowane na placu rozładunku. Na początku odbywa się wstępna selekcja. Operator ładowarki wyodrębnia odpady,które nie trafią na linię sortowniczą i zostaną przekazane do demontażu, magazynowania, bądź do złożenia na składowisku. Następnie odpady taśmociągiem trafiają do kabiny sortowania wstępnego, w niej rozcinane są worki i wysegregowane odpady niebezpieczne, wielkogabarytowe i problemowe. Z kabiny taśmociąg przewozi odpady na instalację sita, na sicie w procesie mechanicznego przetwarzania wydzielana jest frakcja biodegradowalna o wielkości ziarna od 0 do 80 mm, wymagająca później zastosowania procesów biologicznego przetwarzania w najnowszej instalacji biologicznego przetwarzania odpadów ? wyjaśnia Jan Przewirski.
Część mechaniczna procesu przetwarzania odpadów zmieszanych jest realizowana w instalacji linii sortowniczej oddanej do użytku w I etapie rozbudowy RCGO.
? Zanim powstały nowoczesne instalacje w Domaszkowicach odpady komunalne trafiały bezpośrednio na kwaterę składowania, a następnie były przykrywane warstwą materiałów neutralnych, potem kolejną warstwą, i kolejną, i tak budowana była góra śmieci ? mówi kierownik RCGO w Domaszkowicach. Przed wprowadzeniem selektywnej zbiórki i przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, praktycznie nic się nie odzyskiwało, powoli zaczęto wprowadzać zbiórkę selektywną. W prymitywnych warunkach pod gołym niebem, odpady były sortowane przez pracowników zakładu. W tej chwili odpady są sortowane w zupełnie innych warunkach.
Hala z linią sortowniczą pełni dwie funkcje.
Pierwsza funkcja obejmuje część mechaniczną instalacji MBP (mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów), druga funkcja to sortownia odpadów selektywnie zbieranych, gdzie segregowane są odpady z tworzyw sztucznych, papieru i tektury).
Na taśmę trafiają zmieszane odpady, które poprzez sito bębnowe, na którym wysiewana jest frakcja biodegradowalna, trafiają do głównej kabiny sortowniczej. Tam pracownicy ręcznie wybierają wszystko to, co aktualnie da się sprzedać, czyli określone rodzaje tworzyw sztucznych, folie kolorowe i bezbarwne, szkło, papier, tekturę, drobną elektronikę, puszki aluminiowe i opakowania wielomateriałowe (kartoniki po mleku i napojach). Następnie odpady wędrują na separator magnetyczny, gdzie wybierane są odpady metalowe, przekazywane hutom do recyklingu. Na tym etapie procesu pozostaje nam na taśmociągu frakcja palna, która stanowi składnik paliwa alternatywnego i przekazywana jest do zakładu zajmującego się jego produkcją.
- Do obsługi nowego systemu zatrudnionych jest dziś 36 osób, w 2009 roku pracowało tu zaledwie 6 pracowników. Pracujemy na dwie zmiany ? mówi Przewirski.
Jesteśmy w miejscu, gdzie przyjmowane są odpady papierowe, które nie przechodzą przez sito, tylko są kierowane bezpośrednio do kabiny sortowniczej. W kabinie wysortowywane są zanieczyszczenia tzw. balast przeznaczony w części do składowania, bądź do produkcji paliwa. Odpady papierowe wędrują do prasy. Sprasowane kostki, o wadze ok.500 kg każda przekazywane są do papierni w celu ponownego wykorzystania. Olbrzymia, pracująca w systemie automatycznym prasa, prasuje zarówno papierowe, jaki i plastikowe odpady. Do prasowania butelek PET używana jest druga prasa, która jest mniejsza, ale posiada perforator, wykonujący otwory w butelkach, dzięki któremu nie ma potrzeby odkręcania zakrętek od butelek, aby sprasowane kostki nie uległy rozprężeniu i zniszczeniu.
Co dalej dzieje się z tymi sprasowanymi odpadami?
Ostateczny odpad jest przygotowany i przeznaczony do recyklingu, wysyłany jest do recyklerów, gdzie jest przerabiany na różnego rodzaju surowce (płatki, granulaty), z których ponownie powstają butelki. Podobno butelkę PET można 7 razy przetworzyć. Opakowania metalowe i szklane trafiają do hut, gdzie zostają przetworzone na pełnowartościowy materiał i na tym etapie z odpadów powstają ponownie produkty i tak koło się zamyka.
- Dziedzina gospodarki odpadami rozwija się bardzo szybko. Przepisy i sposoby zagospodarowania odpadów szybko się modernizują, trzeba być ciągle na bieżąco ? podkreśla kierownik RCGO Nysa w Domaszkowicach. Straszne było to, że dawniej śmieci były zasypywane w ziemi, a można było tyle surowców odzyskać i przysłowiowych lasów oszczędzić.
Dziennie do RCGO w Domaszkowicach przyjeżdża ok. 70 samochodów z 19 gmin, z województw opolskiego i dolnośląskiego, przywożą ok. 200 ton odpadów.
Wychodząc z hali z sortownią na tle posegregowanych odpadów widać tereny zielone. Gminna spółka EKOM dba o wizerunek. RCGO nie może się kojarzyć ze śmietnikiem, firma chce zerwać ze stereotypem. Teren pierwszej regionalnej instalacji na Opolszczyźnie odwiedzają wycieczki ze szkół i różnych instytucji. Jest prowadzona edukacja wspólnie z gminą Nysa. - Staramy się pracować i edukować, mamy lekcje edukacyjne, akcje ekologiczne w mieście, gdzie uczymy, jak poprawnie segregować, organizowane były zbiórki elektrośmieci. Chcielibyśmy docierać do jak najmłodszych, ponieważ dzięki temu świadomość ekologiczna w społeczeństwie rośnie. Mamy dwa punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w mieście przy Al. Wojska Polskiego i Piłsudskiego, tam można nieodpłatnie dostarczyć selektywnie zebrane odpady, w tym niebezpieczne. Do tego zachęcamy ? przekonuje Jan Przewirski.
Przechodząc przez tereny zielone dochodzimy do nowej instalacji na RCGO oddanej do użytku w 2013r.
To instalacja do tlenowej stabilizacji frakcji biodegradowalnej odpadów komunalnych wykonanej w technologii Biodome, francuskiej firmy Hantsch. Zastosowana technologia jest sprawdzona i ekonomiczna w eksploatacji, spełnia wszystkie przepisy i wytyczne, zarówno krajowe, jak i Unii Europejskiej. Poprzez zamknięcie tuneli oraz ujęcie i oczyszczenie powietrza procesowego minimalizowane są uciążliwości odorowe, a produkt finalny podlega higienizacji (w temperaturze powyżej 55 stopni Celsjusza). Na tym samym placu znajduje się wydzielona część stanowiąca kompostownię odpadów zielonych. To tutaj zbierane selektywnie odpady zielone pochodzące z utrzymania terenów zielonych, parków i naszych ogrodów są w specjalnej rozdrabniarko-mieszarce przygotowywane do kompostowania. Usypane w pryzmy rozdrobnione odpady biodegradowalne podlegają rozkładowi, przez mikroorganizmy w naturalnych warunkach. - W tym miejscu chciałbym zwrócić się do wszystkich dostarczających odpady zielone, bardzo prosimy o zachowanie czystości tych odpadów, aby nie było w nich potocznie mówiąc śmieci ? szkła, plastików, metali itp., które pogarszają, jakość kompostu, utrudniają znacznie proces rozdrabniania i mogą spowodować uszkodzenie maszyny ? mówi kierownik RCGO.
Tuż obok nowej instalacji na placu, znajduje się duży kopiec kompostu, gdzie stoją dwie specjalistyczne maszyny. To także nowy zakup spółki EKOM, mobilna rozdrabniarko ? mieszarka i mobilne sito. Następne pryzmy, jakie obserwujemy, to już są odpady poddawane dojrzewaniu w drugim stopniu stabilizacji. - Po uzyskaniu odpowiednich parametrów, które są badane przez niezależne laboratorium, możemy ten odpad albo bezpośrednio składować na kwaterze składowania, jako stabilizat albo ewentualnie można go przesiać (sito 20 mm), po przesianiu kompost nieodpowiadający wymaganiom możemy wykorzystać do rekultywacji zamkniętych składowisk ? tłumaczy Przewirski.
Kolejnym elementem nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki odpadami w Domaszkowicach jest wykorzystanie gazu składowiskowego do produkcji energii elektrycznej i ciepła, czyli instalacja kogeneracji. Energia elektryczna wykorzystana jest do potrzeb własnych, ciepło procesowe do ogrzewania pomieszczeń produkcyjnych i socjalnych, ewentualnie również do podsuszania paliwa alternatywnego, które już w przyszłym roku, będzie produkowane w RCGO. Innowacyjna instalacja do produkcji paliwa alternatywnego umożliwi kompleksowe zagospodarowanie wszystkich odpadów energetycznych co zminimalizuje ilość odpadów trafiających bezpośrednio na kwaterę składowania. Na każdym składowisku, na którym były składowane odpady ulegające biodegradacji, w wyniku przemian beztlenowych powstaje samoistnie przy współudziale mikroorganizmów gaz wysypiskowy, jest on mieszaniną metanu, tlenu i dwutlenku węgla, jest gazem palnym. Dotychczas bezproduktywnie, równocześnie zanieczyszczając powietrze był emitowany do atmosfery lub spalany w pochodni. Aby go ?zmusić do pracy? wykonano specjalną instalację.
Jesteśmy przy kwaterze odpadów wybudowanej w 2009 r. Tam trafia to, co już nie nadaje się do ponownego przetworzenia. Można tu zaobserwować specjalne studnie, które prowadzą w głąb kwatery. W nich znajdują się perforowane rury obsypane zewnątrz żwirem, tam się zbiera gaz składowiskowy. Pozyskiwany w ten sposób biogaz trafia rurociągami do kolektora zbiorczego, gdzie za pomocą ssawy jest zasysany, następnie filtrowany i sprężony do odpowiedniego ciśnienia. Tak przygotowany biogaz bezpośrednio wykorzystywany jest, jako paliwo zasilające agregat. Kiedy będzie możliwe produkowanie paliwa alternatywnego w naszej gminie?
- Posiadamy dokumentację, ogłoszony został przetarg na budowę. Jest duża szansa, że w przyszłym roku rozpoczniemy produkcję. Dobrze by było, aby wyprodukowane przez nas paliwo mogło być wykorzystane na terenie naszej gminy, wożenie go do odległych instalacji może spowodować, koszty transportu, wzrost ceny za przyjęcie odpadów do przetwarzania. Robimy wszystko, by mieszkańcy naszej gminy ponosili jak najniższe koszty odbioru i przetwarzania odpadów. Jesteśmy pierwszym regionalnym centrum w województwie posiadającym taką instalacją ?trzy w jednym?, czyli instalacją w zakresie mechaniczno- biologicznego przetwarzania, w zakresie kompostowania odpadów zielonych oraz w zakresie składowania pozostałości z sortowania odpadów zmieszanych ? odpowiada Jan Przewirski.
Na zakończenie kierownik RCGO Nysa w Domaszkowicach zaprasza nas jeszcze do budynku administracyjnego, gdzie znajduje się, jak mówi ?punkt dowodzenia?, tutaj na jednym z monitorów możemy obserwować wjeżdżające na wagę pojazdy ? odbywa się proces ewidencji klienta i odpadów, na następnym jest podgląd dużej hali, na stanowiska rozładunku odpadów, oba procesy są zapisywane na nośnikach elektronicznych. Komputery pozwalają także sterować procesami technologicznymi, które odbywają się w instalacji do tlenowej stabilizacji frakcji biodegradowalnej. Przy rozruchu i w pierwszych dniach pracy instalacji spółka EKOM miała pomoc z Francji ? proces był sterowany przez specjalistów z firmy Hantsch przez internet. Jesteśmy pod wrażeniem skoku technologicznego, jaki dokonał się w ostatnich latach na terenie RCGO Nysa w Domaszkowicach. Od nas też zależy czystość Ziemi.
Artur Pieczarka rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Nysie
Źródło: UMiG Nysa (tekst i foto www.nysa.eu)